Globalny problem zanieczyszczenia wód stanowi realne zagrożenie dla fauny i flory, doprowadzając do stopniowej degradacji środowiska naturalnego. 

Zanieczyszczenia są spowodowane głównie czynnikami antropogenicznymi, do których możemy zaliczyć np. wszelkie pestycydy, węglowodory ropopochodne, fenole, metale ciężkie. 

W odpowiedzi na to zjawisko, spowodowane niestety w dużej mierze działalnością człowieka, organizacje międzynarodowe od lat poszukują innowacyjnych rozwiązań wspierających oczyszczanie wód. Jednym z takich rozwiązań jest statek zaprojektowany przez naukowców Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego (ZUT) we współpracy z konstruktorami ze stoczni Alumare w Świnoujściu.

Połączone siły naukowców ZUT pod kierownictwem profesora Macieja Taczały i konstruktorów ze świnoujskiej stoczni zaowocowały projektem jednostki w konfiguracji katamaranu, który usuwa zanieczyszczenia z wód śródlądowych i przybrzeżnych. Prototyp niewątpliwie przyczyni się do poprawy jakości wód w Polsce, a sama koncepcja stanowi doskonały przykład synergii między środowiskiem akademickim a przemysłem.

Prace nad przedsięwzięciem trwały dwa lata, ale w końcu jesienią 2023 roku statek pozytywnie przeszedł testy stateczności, które wykazały zdolność do gromadzenia płynnych i stałych zanieczyszczeń z powierzchni wody, które następnie mogą być usunięte z pokładu na ląd lub inne jednostki pływające.  Prototyp jest w stanie zebrać nawet do dwóch ton zanieczyszczeń płynnych lub 800 kilogramów zanieczyszczeń w postaci stałej podczas jednego kursu. Wykorzystany mechanizm jest podobny do tego obecnego w koparkach – zastosowano siłowniki. Działanie takich siłowników jest dość proste, gdyż nośnikiem energii jest wtłaczana pod ciśnieniem ciecz, która napierając na tłok, wprawia go w ruch.

Jednostka jest wyposażona w napęd elektryczny, co czyni ją jeszcze bardziej przyjazną dla środowiska. 

Przyszłość prototypu oraz ewentualne dalsze prace zależą od firmy ALUMARE, która pozostaje właścicielem jednostki i podejmie decyzję odnośnie do jej wykorzystania. Niemniej jednak prototyp niewątpliwie stanowi kamień milowy w kontekście oczyszczania wód śródlądowych i przybrzeżnych w Polsce, zwłaszcza biorąc pod uwagę ich stan ekologiczny – według Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska aż 30% rzek w Polsce ma słaby lub zły stan ekologiczny.

Fot. nagłówka: Unsplash

Bibliografia:

1. Nauka w Polsce, Statek do usuwania zanieczyszczeń z wody, https://naukawpolsce.pl/aktualnosci/news%2C100496%2Cstatek-do-usuwania-zanieczyszczen-z-wody.html [dostęp 03.03.2023]
2. Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie, Statek ZUT oczyszcza wody ze śmieci, autor Emilia Kujawa, https://www.zut.edu.pl/zut-pracownicy/aktualnosci/informacje-biezace/article/statek-zut-oczyszcza-wody-ze-smieci.html [dostęp 03.03.2023] 
3. Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie, Wody to nie śmietnik, dlatego dbajmy o czystość wód – dla nas i dla zdrowych ekosystemów, autor Piotr Cierpucha, https://www.wody.gov.pl/aktualnosci/2567-wody-to-nie-smietnik-dlatego-dbajmy-o-czystosc-wod-dla-nas-i-dla-zdrowych-ekosystemow  [dostęp 03.03.2023]