Znaczenie wyborów w życiu przeciętnego obywatela 

Wybory parlamentarne zbliżają się coraz większymi krokami, a co za tym idzie w mediach zaczynają pojawiać się pierwsze starcia polityczne, programy wyborcze oraz sondaże. Wydarzenie to daje nam, obywatelom, możliwość wyboru swoich reprezentantów, którzy będą kreować naszą scenę polityczną oraz bezpośrednio wpływać na otaczającą nas rzeczywistość przez kolejne cztery lata. W związku z ukształtowanym w Polsce po transformacji ustrojowej systemem parlamentarno-gabinetowym, to właśnie Parlament odgrywa największą rolę w procesie tworzenia prawa na terytorium Rzeczypospolitej.

W Polsce niestety obserwujemy zjawisko dość słabo rozwiniętej kultury politycznej, co wiąże się z brakiem dostatecznej wiedzy, świadomości oraz czynnego udziału Polaków w wyborze swoich reprezentantów. Pocieszającym zjawiskiem, pomimo dość niskiej frekwencji wyborczej, w porównaniu do państw Europy Zachodniej, jest jej znaczny wzrost na przestrzeni ostatnich lat (z 50,92% w roku 2015 do 61,74% w roku 2019). Zjawisko to można rozumieć jako coraz większe zainteresowanie obywateli polityką, chęć zmian oraz pogłębienie ogólnej świadomości politycznej. Jednak jak w każdych wyborach możliwość głosowania dostaje również pewna grupa społeczna, która robi to po raz pierwszy. Zatem jak wygląda partycypacja wyborcza najmłodszych uprawnionych do czynnego udziału w wyborach obywateli naszego kraju? Jak kształtuje się ich światopogląd? Czy stronią od oddania głosu ze względu na brak dostatecznej wiedzy oraz doświadczenia życiowego?

Partycypacja młodych Polaków w wyborach 

źródło:https://www.batory.org.pl/upload/files/Programy%20 operacyjne/Masz%20 Glos/partycypacja nowych wyborcow.pdf

Fundacja im. Stefana Batorego przeprowadziła badania, szczegółowo analizując Polskie Generalne Studium Wyborcze (dane zbierane po wyborach parlamentarnych w latach 1997-2011), dotyczące problemu partycypacji młodych obywateli w tego typu wydarzeniach. Jego wyniki są zaskakujące… Większe różnice między wyborcami młodszymi, a starszymi występują we frekwencji aniżeli w preferencjach wyborczych, co oznacza, że mimo ogólnego niższego udziału, ich preferencje polityczne są w miarę proporcjonalnie reprezentowane. Znaczna różnica zachodzi jednak w grupie obywateli uprawnionych do głosowania po raz pierwszy – tutaj frekwencja wynosi 48% w porównaniu do 59% dla innych grup wiekowych [1]. Z czego może to wynikać? Odpowiedź jest niezwykle prosta. 

Młodzi ludzie mierzą się z różnego rodzaju wyzwaniami życie codziennego: kończą szkołę, szukają pierwszej pracy, mieszkania, zakładają rodzinę, a co za tym idzie, hipotetycznie mają zdecydowanie mniej czasu na interesowanie się polityką. Zgodnie z teorią indywidualnego starzenia się, z wiekiem ludzie nabywają zasoby tj. wiedza, umiejętności i cnoty obywatelskie, które w pewien sposób ułatwiają głosowanie, co także można uważać za przyczynę niższej frekwencji wśród młodych Polaków. Udział w wyborach dostarcza ponadto wiedzy na temat procedury głosowania, dostępnych opcji (partii politycznych, poszczególnych kandydatów). Ponadto, powtarzalne zachowanie, jakim jest udział w wyborach, może wpłynąć na wykształcenie się nawyku głosowania i w taki sposób zwiększa się szansa na partycypację obywatela w kolejnych wyborach. 

Inne czynniki mające wpływ na udział w głosowaniu 

Warto wziąć również pod uwagę inne czynniki oraz uwarunkowania mające wpływ na skłonność do głosowania. Jednym z nich jest status społeczny rodziców. Badania wskazują, że wraz ze wzrostem poziomu wykształcenia ojca, rośnie poziom partycypacji w wyborach parlamentarnych. Wykształcenie wyborcy także jest niezwykle istotne, gdyż najwyższą frekwencję w wyborach wykazuje grupa z wykształceniem wyższym (aż 77% w porównaniu do 65% głosujących z wykształceniem podstawowym) [1]. 

Osoby młode zamieszkujące większe miasta zdecydowanie chętniej udają się na wybory niż osoby młode mieszkające na wsi lub w mniejszych miastach. Można więc wnioskować, że ogromne  znaczenie ma wpływ innych ludzi – im więcej osób z otoczenia młodego człowieka oddaje głos w wyborach, tym częściej on sam decyduje się na ten krok. Co ciekawe osoby, które co najmniej raz
w tygodniu uczestniczą w praktykach religijnych, chętniej udają się na wybory. Prawdopodobnie wiąże się to z faktem, iż wspólnota religijna motywuje do działania – wpaja zestaw norm i wartości, które według niej należy popierać. 

Czy warto głosować?

Odpowiedź jest jedna: zdecydowanie warto! Niestety wśród osób niegłosujących regularnie w wyborach utrzymuje się przekonanie, że to na kogo oddają głos i tak niczego nie zmieni. Nic bardziej mylnego. W związku ze zbliżającymi się wyborami warto zainteresować się tym, w jaki sposób są one przeprowadzane, jak liczone są głosy, jak rozkładają się mandaty w wyborach do Sejmu. Są to kwestie podstawowe oraz istotne, które umożliwią nam zrozumienie tego procesu, a wcale nie wiążą się z poświęceniem ogromnej ilości czasu. Mamy to szczęście, że żyjemy w państwie demokratycznym i posiadamy możliwość wyboru, dlatego skorzystajmy z tego przywileju. Tylko my mamy wpływ na to, jak będzie wyglądać nasza rzeczywistość przez następne lata. Nie bójmy się głosować! 

Należy pamiętać, że decyzje polityczne kształtują przyszłość naszego kraju – oddziałują nie tylko na społeczeństwo, ale również gospodarkę i fundamenty państwa.

Bibliografia:

1. “Partycypacja nowych wyborców – badanie naukowe Fundacji im. Stefana Batorego”; M. Żerakowska- Balas, M. Zaremba;  URL:https://www.batory.org.pl/upload/files/Programy%20operacyjne/Masz%20Glos/partycypacja_nowych_wyborcow.pdf

2. Państwowa Komisja Wyborcza IRL: https://pkw.gov.pl [dostęp 2015-06-03]