Energia jądrowa ma odgrywać znaczącą rolę w przyszłości energetycznej Polski, ponieważ dążymy jako kraj do dywersyfikacji swojego portfela energetycznego i zmniejszenia silnej zależności od węgla. Posiadamy największe zasoby węgla w Europie i jesteśmy drugim co do wielkości producentem tego surowca na kontynencie, a tradycyjnie opieraliśmy swoją produkcję energii elektrycznej na węglu. Jednak w ostatnich latach zaczęliśmy coraz bardziej dostrzegać konieczność przejścia na czystsze i bardziej zrównoważone źródła energii.

Węgiel wygrywa…

W 2020 roku całkowita produkcja energii elektrycznej w Polsce osiągnęła 158 terawatogodzin (TWh), przy czym węgiel stanowił 69% całkowitej ilości wyprodukowanej energii. Inne źródła obejmowały gaz ziemny (11%), energię wiatru (10%), biopaliwa i odpady (6%), energię wodną (2%) oraz energię słoneczną (1%). Kraj importował również netto 13,3 TWh energii elektrycznej. W miarę wzrostu krajowego popytu, poziomy eksportu Polski uległy zmniejszeniu, sygnalizując konieczność zwiększenia mocy produkcyjnych.

…ale czy na długo?

Aby stawić czoła tym wyzwaniom i osiągnąć cele polityki klimatycznej Unii Europejskiej, Polska określiła swoją politykę energetyczną do 2040 roku, znaną jako PEP2040. Polityka ta ma na celu zwiększenie udziału odnawialnych źródeł energii do 23% do 2030 roku, w porównaniu z obecnymi 13%. Przewiduje również znaczne zmniejszenie wykorzystania węgla i zwiększenie energii wiatrowej, zwłaszcza z morskich farm wiatrowych na Morzu Bałtyckim.

Jednym z kluczowych elementów strategii energetycznej Polski jest rozwój energii jądrowej. Rząd planuje uruchomienie pierwszego reaktora jądrowego w kraju w 2033 roku, a kolejne jednostki miałyby powstawać co dwa lata. Szacowany koszt inwestycji w program jądrowy wynosi około 140 miliardów złotych (ok. 34 miliardy dolarów). Ministerstwo Energii prognozuje budowę instalacji o mocy od 6 do 9 gigawatów, które powoli zaczną zastępować energetykę węglową.

Atomowe plany

Aby zrealizować swoje ambicje jądrowe, Polska prowadziła rozmowy z potencjalnymi partnerami, z oczekiwaniami, że zagraniczny partner będzie posiadał znaczący udział i dostarczy technologię reaktora. W czerwcu 2019 roku Polska podpisała dwustronną umowę o współpracy w dziedzinie energetyki jądrowej z Stanami Zjednoczonymi, sygnalizując swoją intencję poszukiwania współpracy w dziedzinie jądrowej. Rząd planuje utworzenie specjalnej spółki celowej, Polskie Elektrownie Jądrowe (PEJ), która będzie liderem inwestycji. PEJ ma na celu pozyskanie partnera posiadającego 49% udziałów, podczas gdy państwo będzie posiadać większość, czyli 51%.

W październiku 2022 roku Westinghouse został wybrany do budowy pierwszej elektrowni jądrowej w Polsce, a dokładne miejsce lokalizacji nie zostało jeszcze potwierdzone. Podpisano również umowę między Westinghouse a PEJ, która określa następne kroki, w tym układ terenu, licencjonowanie, umowy dotyczące usług inżynieryjnych oraz planowanie dostaw i budowy.

Bunt przeciwko jądrowej Polsce

Mimo postępów, rozwój energii jądrowej w Polsce wciąż napotyka wyzwania i przeciwników. Wymogi Komisji Europejskiej dotyczące zgodności z procedurami konkurencji UE i uwzględnienie kilku oferentów w przetargu na budowę nowych elektrowni są jednymi z wymagań. Niektóre niemieckie kraje graniczące z Polską wyraziły sprzeciw wobec planów, powołując się na obawy dotyczące bezpieczeństwa i negatywnego wpływu na środowisko.

Mimo tych wyzwań Polska nadal jest zdecydowana i zdeterminowana w realizacji programu energetyki jądrowej jako kluczowego elementu dywersyfikacji energetycznej i przejścia na czystsze źródła. Z pierwszą elektrownią jądrową, która ma rozpocząć działalność w 2033 roku, Polska podejmuje istotne kroki w kierunku osiągnięcia bardziej zrównoważonej i bezpiecznej przyszłości energetycznej.

Bibliografia:

Artykuł opracowany na podstawie informacji zebranych przez World Nuclear Association. “Nuclear Power in Poland”, URL: https://world-nuclear.org/information-library/country-profiles/countries-o-s/poland.aspx