Ze względu na powikłania wynikające z otyłości, w ciągu roku umiera nawet 2,8 miliona osób na świecie. Wiele wskazuje na to, że dzięki pracy naukowców z AGH oraz UJ wczesne wykrywanie i skuteczna walka z otyłością są bliżej niż się to mogło wydawać.

Niedoskonałość obecnych technik

Dr hab. inż. Magdalena Szczerbowska-Boruchowska z Katedry Fizyki Medycznej i Biofizyki Wydziału Fizyki i Informatyki Stosowanej Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie oraz dr hab. n. med. Agata Ziomber-Lisiak z Katedry Patofizjologii Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Medicum dokonały odkrycia, które może mieć wpływ na skuteczną walkę z otyłością. [1]

Jak twierdzą badaczki, obecne markery wykrywania otyłości są narażone na wiele zakłóceń. Wskaźniki takie jak wysokie stężenie triglicerydów i niskie HDL, nadciśnienie tętnicze czy podwyższony poziom glukozy w osoczu, podobnie jak popularny wskaźnik BMI, nie obejmują osób chorych na otyłość, które są zdrowe metabolicznie, czyli wymienione wskaźniki mieszczą się u nich w granicach normy. [2]

Nowa metoda badań

W odpowiedzi na powyżej opisany problem, badaczki wraz ze swoimi zespołami uznały, że warto poszukać skuteczniejszego sposobu wykrywania otyłości. W abstrakcie swojej pracy opublikowanej w International Journal of Molecular Sciences, wskazują: Celem naszego badania była identyfikacja nowych markerów związanych z nadmierną otyłością ciała i jej wczesnymi konsekwencjami. W tym celu określiliśmy stężenia FGF-19 [białko] i FGF-21 [hormon wydzielany przez wątrobę] w surowicy otyłych szczurów, których rola w patogenezie otyłości nie została jeszcze ustalona. Ponadto zastosowano technikę całkowitego odbicia fluorescencji rentgenowskiej w celu określenia składu pierwiastkowego niektórych tkanek dotkniętych otyłością. (…) Wykazaliśmy, że otyłość miała największy wpływ na skład pierwiastkowy w tkance tłuszczowej i wątrobie, a rubid (Rb) miał największe znaczenie w rozróżnianiu badanych grup zwierząt. Tkankowy Rb silnie korelował zarówno z dobrze znanymi, jak i nowymi markerami otyłości. Zespołom udało się potwierdzić FGF-19, FGF-21 oraz rubid jako przydatne markery zmian związanych z otyłością. [3]

Konsekwencje dla medycyny

Zespoły badawcze skupiały się na analizowaniu stanu zdrowia szczurów – jest jednak duży potencjał na wykorzystanie opracowanej metody do pomocy ludziom. Odkrycie może mieć wpływ zarówno na zmniejszenie ryzyka umieralności, jak i znacząco obniży koszty leczenia otyłości. Według World Obesity Foundation: Przy obecnych trendach nadwaga i otyłość będą kosztować światową gospodarkę ponad 4 biliony USD potencjalnego dochodu w 2035 r., czyli prawie 3% obecnego globalnego produktu krajowego brutto (PKB). [4]

Warto zaznaczyć, że odkrycie dokonane przez zespoły badawcze z AGH oraz UJ może mieć istotne implikacje dla Polski, ponieważ obecne metody identyfikacji otyłości nie zawsze są w stanie precyzyjnie zdiagnozować ten stan zdrowia, co rodzi potrzebę bardziej skutecznych narzędzi diagnostycznych.

Bibliografia

1, 2. Polacy zidentyfikowali nowe markery otyłości i jej powikłań, Katarzyna Czechowicz, https://naukawpolsce.pl/aktualnosci/news%2C98963%2Cpolacy-zidentyfikowali-nowe-markery-otylosci-i-jej-powiklan.html, (dostęp 27.10.2023)

3. Ziomber-Lisiak A, Piana K, Ostachowicz B, Wróbel P, Kasprzyk P, Kaszuba-Zwoińska J, Baranowska-Chowaniec A, Juszczak K, Szczerbowska-Boruchowska M. The New Markers of Early Obesity-Related Organ and Metabolic Abnormalities. International Journal of Molecular Sciences. 2022; 23(21):13437. https://doi.org/10.3390/ijms232113437

4. World Obesity Atlas, https://www.worldobesity.org/resources/resource-library/world-obesity-atlas-2023, (dostęp 27.10.2023)